Hipertansiyonla Mücadelede Etkili Yaklaşımlar
Üniversitemiz Sağlık Bilimleri Fakültesi, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Doç. Dr. Pınar Duru’nun yazarları arasında bulunduğu “The effect of education based on a health belief model and motivational interviews on cardiovascular disease risk factors and healthy lifestyle behaviour changes in patients with essential hypertension: A randomized controlled trial” başlıklı makale Patient Education and Counseling dergisinde yayınlandı.
Doç. Dr. Pınar Duru ve yüksek lisans öğrencisi Firdes Komaç tarafından yürütülen çalışma, belirli bir hasta grubunda hipertansiyon tedavisine rehberlik etmeyi, kardiyovasküler hastalık (KVH) riskini azaltmayı ve sağlıklı yaşam tarzı davranışlarını teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, birinci basamak sağlık hizmetlerinde Sağlık İnanç Modeli (SİM)’ne göre yapılandırılmış eğitim ve Motivasyonel Görüşme (MG)'lerin etkinliğine odaklanan araştırma bulgularını sunmaktadır. Araştırmacılar bir Aile Sağlığı Merkezinde 30-59 yaş aralığında, esansiyel hipertansiyon tanısı konulmuş ve 10 yıllık Framingham KVH riski %10’un üzerinde olan toplam 80 kişiyi altı aylık bir süre boyunca takip etmiştir. Çalışmada her iki gruba da (çalışma ve kontrol) SİM’e temellendirilmiş sağlık eğitimi ve eğitim kitapçığı verilmiş, ayrıca çalışma grubu ile her ay 1 kez olmak üzere toplamda 6 MG gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre, çalışma grubunun 3. ve 6. aylık takiplerinde başlangıçtaki KVH risk skorlarına göre belirgin bir düşüş gözlemlenmiştir. Altı aylık takip süresi sonunda, çalışma grubunun KVH risk faktörleri konusundaki bilgi düzeylerinin arttığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarında olumlu değişiklikler olduğu belirlenmiştir. Çalışma her iki yönteminde başarılı olduğunu, SİM’ne göre yapılandırılmış sağlık eğitimi ve eğitim kitapçığının tek başına ya da MG’lerle birlikte uygulandığında on yıllık tahmini KVH riski %10’un üzerinde olan esansiyel hipertansiyon tanılı hastaların kardiyovasküler risklerini yaşam tarzı değişiklikleri yoluyla azaltmalarını destekleyen etkili bir yaklaşım olduğunu ortaya koymaktadır. Bulgular ayrıca MG’lerin yaşam tarzı davranış değişikliklerini teşvik etmede olumlu bir rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
Bu çalışma, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından "1002-Hızlı Destek Programı" kapsamında 122S991 numaralı proje kapsamında desteklenmiştir.
Makale bağlantısı: https://doi.org/10.1016/j.pec.2023.108126
