Türkiye İçin Karbon Ayak izi ve CO2 Emisyonların Enerji Çeşitliliği Üzerinden Ekonometrik Bir Modelle Değerlendirilmesi

Üniversitemiz İktisadi İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Hakan Acaroğlu’nun, Yüksek Lisans tez danışmanlığını yürüttüğü öğrencisi Hatice Melissa Kartal ve Castilla-La Mancha Üniversitesi’den Prof. Dr. Fausto Pedro García Márquez ile birlikte yazdığı “Testing the environmental Kuznets curve hypothesis in terms of ecological footprint and CO2 emissions through energy diversification for Turkey” başlıklı makale Environmental Science and Pollution Research dergisinde yayımlandı. 

CO2 emisyonlarındaki ve ekolojik ayak izindeki ekonomik büyüme ve enerji tüketimine bağlı olan artış küresel ısınma ve iklim değişikliğinin temel sebeplerinden biridir. Dolayısıyla çevresel bozulmalara sebep olan faktörlerin araştırılması ve bu sorunlara çözüm önerilerinin sunulması sürdürülebilir büyümenin sağlanması açısından önem taşımaktadır. Bu bakış açısından hareketle bu çalışmada, Otoregresif Dağıtılmış Gecikme (ARDL) yaklaşımı kullanılarak çevresel bozulmaları etkileyen faktörler Çevresel Kuznets Eğrisi (EKC) hipotezi kapsamında araştırılmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye’de ekonomik büyüme, ticari açıklık, birincil enerji tüketimi, kömür tüketimi ve hidroelektrik enerji tüketiminin CO2 emisyonları ve ekolojik ayak izi üzerindeki etkisini ekonometrik olarak ve zaman serisi yaklaşımı ile analiz etmektir. Çalışmada kullanılan veriler 1971-2015 dönemlerini kapsamaktadır.  

Çalışmada elde edilen bulgulara göre, hem CO2 emisyonu hem de ekolojik ayak izinin bağımlı değişken olduğu modellerde EKC hipotezinin geçerli olduğu söylenebilmektedir. Ayrıca uzun dönemde ticari açıklık CO2 emisyonlarını artırırken ekolojik ayak izini azaltmaktadır. Birincil enerji tüketimi kısa dönemde CO2 emisyonlarını artırırken uzun dönemde etkisi yoktur. Birincil enerji tüketimi hem uzun dönemde hem de kısa dönemde ekolojik ayak izini artırmaktadır. Kömür tüketimi uzun dönemde hem CO2 emisyonlarını hem de ekolojik ayak izini artırmaktadır. Hidroelektrik enerji tüketimi uzun dönemde CO2 emisyonlarını azaltırken ekolojik ayak izi üzerinde etkisi yoktur. Bu çalışmanın bulguları, Türkiye’de enerji tüketiminin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin minimum düzeye indirilmesi ve sürdürülebilir büyümenin sağlanması açısından politika yapıcılara ışık tutabilir.  

Makaleye erişim bağlantısı: https://link.springer.com/article/10.1007/s11356-023-26278-w