Kök Kanal Tedavisinde Yeni Nesil Hareket Analizi

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Sezcan Yılmaz ve Bünyamin Öztürk, Diş Hekimliği Fakültesi öğretim üyesi  Ekim Onur Orhan’ın ve Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi öğretim üyesi Özgür Irmak’ın ortak araştırmacılığında gerçekleştirilen, “Force-Torque and Motion Analysis of Asymmetrical Reciprocating Endodontic System During Canal Shaping Procedure with the X-SmartPlus and 6:1 Contra-Angle Handpiece” başlıklı araştırma, Engineering Science and Technology, an International Journal'da yayınlandı.

Araştırmada, diş hekimliğinde kök kanal tedavisinde kullanılan ve son yıllarda öne çıkan “asimetrik resiprokasyon hareketi” kullanan eğelerin, kanal içindeki davranışları hem hareket (kinematik) hem de uygulanan kuvvet ve tork açısından eşzamanlı olarak incelendi. Bu yönüyle çalışma, kanal içi hareket analizi ile kuvvet-tork ölçümlerini aynı anda değerlendiren ilk çalışma olma niteliği taşıyor.

Endodontik tedavilerde kullanılan bu sistemlerin, motor üreticileri tarafından bildirilen sabit açılar ve hızlarla çalıştığı varsayılmasına rağmen, bu araştırmada elde edilen bulgular, gerçek kullanım sırasında sistem davranışlarının serbest ortamda yapılan ölçümlerden anlamlı şekilde farklılık gösterdiğini ortaya koydu. Özellikle, kök kanalının en uç bölgesi olan apikal bölgede herhangi bir ters tork oluşmadığı, yani motor her ne kadar iki yönlü (ileri-geri) çalışsa da eğenin bu bölgede sadece ileri yönde hareket ettiği gözlendi. Bu durum, tedavi sırasında istenmeyen atıkların dışarı itilme riskini azaltabileceği için klinik uygulamalar açısından önem taşıyor. Çalışmada ayrıca farklı kök kanal geometrilerinin (özellikle eliptik kesitli kanalların), eğe sistemlerinin uyguladığı kuvvet ve tork üzerinde önemli etkiler yarattığı belirlendi. Bu bulgular, her hasta için bireyselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesine katkı sağlayabilir.

Araştırmada kullanılan özel ölçüm düzeneği (Custom Data Acquisition Unit), operatörün gerçekçi hareketleri altında kuvvet ve tork verilerini doğrudan algılayabilen hassas sensörlerle donatıldı. Ayrıca, eğe hareketlerinin analizinde yüksek hızlı video kaydı ve görüntü işleme yazılımları kullanılarak mikron düzeyinde ölçümler yapıldı.

Çalışma, diş hekimliğinde kullanılan nikel-titanyum eğelerin davranışlarının daha iyi anlaşılmasına katkı sunarken; makine mühendisliği ile sağlık bilimlerinin birleştiği disiplinler arası bir yaklaşım sunması açısından da dikkat çekiyor.

Bu özgün araştırma, Acknowledgments bölümünde belirtildiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti’nin 101. yıldönümüne ithafen gerçekleştirilmiş olup; bilimsel gelişmelerin cumhuriyet idealiyle ne denli örtüştüğünü bir kez daha göstermektedir.

Makaleye erişim: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2215098625001776?utm_campaign=STMJ_220042_AUTH_SERV_PA&utm_medium=email&utm_acid=112009688&SIS_ID=&dgcid=STMJ_220042_AUTH_SERV_PA&CMX_ID=&utm_in=DM581693&utm_source=AC_