Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuklara iPad Tabanlı Konuşma Üreten Cihaz Kullanarak Sorulara Yanıt Verme Becerisinin Öğretimi

Üniversitemiz Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Derya Genç Tosun’un ilk yazarı olduğu "Teaching Children with Autism Spectrum Disorder to Answer Questions Using an iPad‑Based Speech‑Generating Device" başlıklı makale Journal of Autism and Developmental Disorders dergisinde yayımlandı.

Sosyal iletişim ve etkileşim sınırlılıkları otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireylere özgü temel yetersizlik alanlarından biridir. Sosyal iletişim becerilerindeki yetersizlik, OSB olan bireylerin günlük yaşam becerilerini ve uyumsal becerilerini olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle sosyal iletişim becerilerinin kazandırılması OSB olan bireyler için öncelikli alanlardan biridir. Sosyal iletişim, bireylerin başkalarının sözlü davranışlarına yanıt verme, sıra alma ve iletişim başlatma gibi becerileri kapsamaktadır. Talep etme, nesnelerin ismini söyleme, sorulara yanıt verme gibi becerilerin öğrenilmesi sohbet etme, müzakere etme gibi daha karmaşık iletişim becerilerin kazanımı için önemlidir.

Derya Genç Tosun, Onur Kurt, Zehra Cevher ve Emily Victoria Gregori, otizmli bireylerin “Ne istiyorsun?, Bu ne?/Ne yapıyor? ve kişisel bilgi sorularına yanıt verme becerilerinin öğretiminde konuşma üreten cihaz kullanımının etkisini araştırdıkları çalışmada tek denekli araştırma modellerinden çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Araştırmada Genç Tosun ve Kurt’un geliştirdiği Dokun Konuş isimli mobil uygulamanın etkisi sınanmıştır. Araştırmanın bulguları katılımcıların belirlenen sorulara yanıt verme becerilerini edindiklerini, öğretilen becerilerinin öğretimi bittikten bir, üç ve beş hafta sonra da beceriyi koruduklarını, farklı ortam ve kişilere genellediklerini göstermiştir.

Makale bağlantısı: https://link.springer.com/article/10.1007/s10803-022-05683-z